Geomorfologia

Według podziału Pojezierza Mazurskiego na regiony fizyczno-geograficzne, autorstwa J. Kondrackiego, Mazurski Park Krajobrazowy położony jest w większości na terenie Krainy Wielkich Jezior. Część zachodnia wchodzi w skład Pojezierza Mrągowskiego, a południowa należy do Równiny Mazurskiej. Rzeźba Pojezierza Mazurskiego została ukształtowana pod wpływem zlodowacenia bałtyckiego. Większa część Parku położona jest między fazą poznańską (linia Stare Kiełbonki - Zgon - Ruciane Nida - południowy brzeg Śniardw), a fazą pomorską ostatniego zlodowacenia (linia Mrągowo - Mikołajki - tereny na północ od Śniardw). Zajmuje zatem strefę przejściową między zwartym obszarem sandrów fazy poznańskiej, położonych na południe od tego stadium zlodowacenia, a obszarem masowego występowania glin zwałowych, położonym na północ od fazy pomorskiej. Utwory akumulacji fluwioglacjalnej zajmują na terenie Parku większą powierzchnię niż gliny zwałowe. Wyróżnić tu można:

Wzgórza stref marginalnych -zajmują większą część leśną zlewni rzeki Krutyni, w szczególności południowo-zachodni brzeg Jeziora Mokrego do wsi: Mojtyny i Stare Kiełbonki, cały wschodni brzeg Jeziora Mokrego i dalej na wschód, aż do wsi Gałkowo i Osiniak – Piotrowo; zwarty obszar wyznaczony przez północny brzeg Jeziora Mokrego i wsie: Lipowo, Bobrówko i Nową Uktę; tereny leśne położone równolegle na południe od linii Mrągowo-Mikołajki; północną większą część tzw. „Lasu Łukniańskiego", położonego na wschód od jeziora Łuknajno oraz południowo-wschodnie wybrzeża jeziora Śniardwy i największą jego wyspę (połączoną groblą z lądem) Szeroki Ostrów;
Moreny denne - zajmują tereny aktualnie wykorzystywane rolniczo między Pieckami, Nawiadami i Mojtynami w zachodniej części Parku; rolniczy rejon wsi Ukta, Wojnowo i Śwignajno nad środkowym odcinkiem rzeki Krutyni; północne obrzeża Parku między Mrągowem i Mikołajkami, okolice osady Kamień nad jeziorem Bełdany, teren rolniczy wsi Wejsuny i Onufryjewo na południe od jeziora Warnołty oraz basen jeziora Śniardwy;
Kemy i sandry młodsze -zajmują zwarty obszar w północno-zachodniej części Parku między północno-zachodnim brzegiem Jeziora Mokrego, jeziorem Wągiel i jeziorem Majcz Wielki; około 2-3 kilometrowy pas między jeziorem Majcz Wielki a Jeziorem Mikołajskim; południową część „Lasu Łukniańskiego"; leśny obszar PAN w Popielnie oraz tereny leśne położone na południe od jeziora Śniardwy;
Sandry fazy poznańskiej -zajmują południowe obrzeża Parku, ciągnąc się w jego granicach pasem od jeziora Zdrużno, poprzez miejscowość Ruciane-Nida do jeziora Jegocin i dalej mniejsze tereny na południowy wschód od jeziora Śniardwy;
Równiny holoceńskie - zajmują obecnie tereny torfowiskowe oraz bagiennych łąk i lasów, takie jak: dolina dolnej Krutyni między Uktą a osadą Nowy Most, tzw. „Zalewki"; „Prawdowskie Łąki" przy wschodnim brzegu Jeziora Gardyńskiego; tereny łąkowo-bagienne na zachód i wschód od wsi Wojnowo; podmokłe łąki przy północnym i zachodnim brzegu jeziora Łuknajno; południowo-zachodnie brzegi jeziora Śniardwy, łącznie ze wschodnim brzegiem jeziora Warnołty; półwysep Kusnort oraz niektóre tereny przy północno-wschodnim i wschodnim brzegu jeziora Śniardwy.

Opisane formy geomorfologiczne świadczą o urozmaiconej rzeźbie terenu Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Dodatkowo ilustruje to różnica w wysokościachbezwzględnych między najniższym punktem Parku - 116 m n.p.m. (jeziora Śniardwy i Bełdany), a najwyższym 206 m n.p.m. (Krzywe Góry na południe od Mrągowa, w strefie ochronnej Parku). Lokalne różnice wysokości względnych sięgają 35 metrów. Dotyczy to wzgórz morenowych w północno-zachodniej i zachodniej części Parku. Równiny sandrowe w południowej części Parku położone są średnio na wysokości 120-140 m n.p.m., natomiast północne i północno-zachodnie części Parku leżą już wyżej, na wysokości 140-160 (170) m n.p.m.